Tượng " Phú Lợi căm thù "



 

 Tên tác phẩm: Phú Lợi căm thù

Chất liệu: Thạch cao

Tác giả: Diệp Minh Châu

Nơi lưu giữ: Bảo tàng Mỹ Thuật Việt Nam

           Trưởng thành trong cuộc đấu tranh cách mạng của dân tộc, Diệp Minh Châu bao giờ cũng lấy điểm tựa từ những sự kiện chính trị cách mạng của đất nước, hình thành chủ đề sáng tạo. Các chủ đề ở đây đều bắt nguồn từ hiện thực khách quan.” Phú Lợi căm thù ” là một tác phẩm được sáng tác như vậy.

Sau vụ đầu độc hàng ngàn người tại trại giam Phú Lợi, sự căm thù của nhân dân ta cao ngút trời. Tiếng kêu thét của những người bị đầu độc như kêu gọi loài người hãy đấu tranh để trả thù cho họ.

Tượng “ Phú Lợi căm thù ” được Diệp Minh Châu sáng tác vào thời kì đó. Lòng căm thù giăc, lòng thương cảm đối với đồng bào đang là nạn nhân của cụ thảm sat đã được ông biểu lộ bằng một hình tượng sống động và mang đầy chất nghệ thuật.

Tượng được dựng lên bằng hai hình khối người. Phía trước là hình tượng một người đã chết do bị đầu độc, cơ thể đã hết sức sống, mềm nhũn vắt mình trên đùi người sống. Hình tượng được thể hiện với đầu gối gập, đầu ngoắt về phía sau, cánh tay duỗi thẳng, bàn tay co quắp như vừa trải qua một sự đau đớn đến tột độ và trở về cõi vĩnh hằng trong sự đau đớn và căm phẫn. Người phía sau, một tay đỡ đồng nạn, một tay giơ cao. Mắt ngước nhìn lên, lồng ngực căng phồng như dồn về phía trước. Nét mặt căm hờn đang thét lời kêu gọi nhân loại hãy chứng kến và trả thù cho họ.

Tượng hai người được gắn kết thành một khối vững chắc. Hai nhân vật được thể hiện bằng sự tương phản giữa khối mềm và khối cứng, chúng đối lập về tương quan nhưng lại tập trung vào một hướng. Khối mềm như rời ra, như trĩu xuongs. Đối  lập là khối người sống, căng và thẳng trong dáng vươn cao. Bụng hóp lại đối lập với bộ ngực gầy guộc đang căng tròn dồn nén. Khối cơ bắp của vai và cánh tay hằn lên, gân guốc, những ngón tay như đang rút lại hết cỡ co quắp, biểu hiện sự căm hờn dâng cao lên tột đỉnh.

Bề mặt tượng như trát, như đập, ồn ào và mạnh mẽ cho ta cảm nhận được sự dồn nén đau thương, lòng căm thù và thương cảm của nhà điêu khắc trút vào khối hình bức tượng.

Toàn bộ mâu thuẫn giữa cái mềm và cứng, giữ cái níu xuống và cái vươn lên, giữa cái sống và cái chết. Nhưng tất cả như hợp lại, gắn kết với nhau, biểu hiện một khao khát sống mãnh liệt đến khôn cùng.

Bức tượng như một dấu ấn của thời gian, khắc vào thời đại, nhắc nhở chúng ta về một thời kì đau thương của dân tộc.

 Những sáng tác của Diệp Minh Châu trong giai đoạn này ít nhiều chịu ảnh hưởng của phái Ấn tượng. Ông đã vượt qua cách tạo khối căng tròn, hoàn thiện của điêu khắc cổ điển. Bề mặt tượng của ông lúc này đầy biểu cảm, chúng ta có cảm giác như những nhát bút nông sâu, dài ngắn xếp đặt một cách ào ạt theo dòng chảy của cảm xúc người tạc tượng. Điều đó đã mang lại một cái nhìn mới cho sáng tác điêu  khắc nước nhà lúc đương thời.

Theo: NXB đại học Sư Phạm